این کنفرانس از پنجم تا شانزدهم ژوئن ۱۹۷۲ (خرداد ۱۳۵۱) در شهر استکهلم پایتخت سوئد با شرکت مقامات و نمایندگان اکثر کشورهای جهان تشکیل شد. کنفرانس مذکور در پایان اجلاس دوازده روزه خود مبادرت به انتشار یک بیانیه یا اعلامیه اصولی و یک طرح عملیاتی یا اجرایی نمود که به عنوان اسناد کنفرانس جهانی محیط زیست تلقی میشوند.
.روز افتتاح این کنفرانس، ۵ ژوئن به عنوان روز جهانی محیط زیست تعیین گردیده است
بیانیه کنفرانس سازمان ملل متحد درباره محیطزیست و توسعه (همایش زمین) ، ریوـ ۱۹۹۲(۱۳۷۱ ه . ش)
اصول حفاظت از جنگلها ، ریوـ ۱۹۹۲ (۱۳۷۱ ه . ش)
بیانیه اجلاس جهانی توسعه پایدار- آفریقای جنوبی- ژوهانسبورگ ۲۰۰۲(۱۳۸۱ ه . ش)
۲ـ ما متعهد میشویم تا جامعه جهانی را به گونهای انسانی، برابر و مسئول بنا کنیم تا در خور منزلت بشری برای همگان باشد.
۳ـ در آغاز این اجلاس، کودکان جهان با سادگی و به روشنی به ما گفتند آینده متعلق به آنهاست و از این رو همه ما را به چالشی فراخواندند تا اطمینان دهیم از طریق اقدامات خود دنیایی فارغ از ذلت و تحقیر حاصل از فقر، تخریب محیط زیست و الگوهای توسعه ناپایدار را برای آنها به ارث میگذاریم.
۴ـ به عنوان بخشی از پاسخ خود به این کودکان که نماینده آینده جمعی ما هستند، همه ما که از اقصی نقاط دنیا با تجارب مختلفی از زندگی متحد شده و به طور عمیق احساس میکنیم نیازی فوری به ساختن جهان روشن تر و جدیدی از امید داریم.
۵ـ بر این اساس، بر ما فرض است که مسئولیتی جمعی را برای پیشرفت و تحکیم ارکان تقویت کننده و به هم وابسته توسعه پایدار ـ یعنی توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست ـ در سطوح مختلف محلی، منطقهای، بین المللی و سطوح جهانی بپذیریم.
۶ـ ما از این قاره ـ مهد بشریتـ و از طریق این برنامه عمل و بیانیه، اعلام میکنیم که نسبت به دیگران و جامعه بزرگتر حیات و نسبت به کودکان خود مسئولیم.
۷ـ ما با اذعان به اینکه بشریت بر سر دوراهی قرار گرفته، متحد شدهایم تا از طریق ارایه یک راه حل مشترک با تلاشی جدی به نیاز مبرم برای تهیه برنامه عملی در جهت توسعه بشری و فقرزدایی، پاسخ مثبت دهیم
از استکهلم و ریودوژانیرو تا ژوهانسبورگ
۱-سی سال قبل در استکهلم، ما درباره نیاز فوری برای پاسخ به مشکلات تخریب محیط زیست توافق کردیم. ده سال قبل در کنفرانس سازمان ملل متحد در مورد توسعه و محیط زیست که در ریودوژانیرو برگزار شد، توافق کردیم براساس اصول ریو، حفاظت از محیطزیست و توسعه اقتصادی و اجتماعی اساس و ارکان توسعه پایدار باشند. ما برای دستیابی به چنین توسعهای، یک برنامه جهانی شامل دستور کار ۲۱ و بیانیه ریو را به تصویب رساندیم و در همه آنها بر تعهدات خود تاکید کردیم. اجلاس ریو گام مهمی بود که دستور کار جدیدی را برای توسعه پایدار تعیین کرد.
۲ـ بین ریو و ژوهانسبورگ، ملل جهان در چندین کنفرانس مهم شامل کنفرانس مونتری در مورد سرمایه گذاری و امور مالی توسعه، همچنین کنفرانس وزرای دوحه که توسط سازمان ملل متحد برگزار شد، گردهم آمدند. این کنفرانسها، نگرش جامع و وسیعی را نسبت به آینده بشریت برای جهانیان فراهم آورد.
۳ـ در اجلاس ژوهانسبورگ،بیشترین دستاورد ما گردآوری مجموعهای غنی از مردم و نظرات در جستجوی سازنده مسیری مشترک به سوی دنیایی است که دیدگاه توسعه پایدار را محترم شمرده و آن را محقق سازد. ژوهانسبورگ همچنین پیشرفت معنیداری را در کسب اجماع و مشارکت جهانی میان همه مردم سیاره ما تایید کرد
چالشهای پیش روی ما
ـ تخریب و خسارت محیط زیست جهانی کماکان ادامه دارد. تداوم روند نابودی تنوع زیستی، تداوم کاهش ذخایر ماهیان و بیابان زایی که بیش از پیش زمینهای حاصلخیز را از بین میبرد، اثرات نامطلوب تغییرات آب و هوا که کماکان مشهود است، بلایای طبیعی که به طور مکرر و مخرب تر وجود دارند و کشورهای در حال توسعه در برابر آنها آسیب پذیرند و تداوم آلودگیهای دریایی، آب و هوا که میلیونها حیات آراسته را مورد تهدید قرار میدهد.
ـ جهانی سازی، بعد جدیدی را به این چالشها افزوده است. سرعت همگرایی بازارها، گردش سرمایه و افزایش عمده جریان سرمایه گذاری در سراسر دنیا، چالشها و فرصتهای نوینی را در برابر توسعه پایدار قرار داده است. اما منافع و هزینههای فرآیند جهانی سازی توزیعی نابرابر داشته و کشورهای در حال توسعه با مشکلات خاصی در مواجهه با این چالشها روبرو هستند.
ـ ما با خطر این ناهمخوانی جهانی مواجه هستیم، مگر به گونهای عمل کنیم که اساساً زندگی آنها تغییر یابد. فقیران جهان در صورتی که ببینند نمایندگانشان چیزی بیش از سروصدای شیپور و سنج نیستند، ممکن است اعتماد خود را نسبت به نمایندگانشان و نظامهای دموکراتیک که ما بدان متعهدیم، از دست بدهند
تعهدات ما نسبت به توسعه پایدار
مصمم هستیم تضمین کنیم تنوع غنی ما که همان قوت جمعی ماست درجهت مشارکتی سازنده برای تغییر و دستیابی به هدف مشترک توسعه پایدار مورد استفاده قرار گیرد.
ما با اذعان به اهمیت ایجاد وحدت بین انسانها، بر ترویج گفتگو و همکاری بین ملتها و تمدنهای جهان، بدون درنظرگرفتن نوع نژاد، ناتوانی، مذهب، زبان، فرهنگ و سنت آنها اصرار می ورزیم.
ما از تمرکز اجلاس ژوهانسبورگ برتجزیه ناپذیری منزلت بشری استقبال میکنیم و تصمیمات این اجلاس را در مورد اهداف، زمان بندیها و مشارکتها برای تسریع دسترسی به نیازهای اساسی چون آب سالم، بهداشت، مسکن مناسب،انرژی، مراقبتهای بهداشتی، امنیت غذایی و حفاظت از تنوع زیستی تایید مینماییم. در عین حال با هم در جهت یاری یکدیگر به منظور برخورداری از امکان دسترسی به منابع مالی، منافع حاصل از بازار، تضمین ظرفیت سازی، استفاده از فنآوری ،توسعه منابع انسانی، تعلیم و تربیت و آموزش برای از میان برداشتن همیشگی توسعه نیافتگی تلاش میکنیم.
ما یک بار دیگر بر تعهد خود در مورد توجه ویژه و اولویت بخشی به مبارزه علیه شرایط جهانی که تهدیداتی جدی برای توسعه پایدار مردم ما پدید آورده، تاکید میکنیم. این شرایط مواردی چون گرسنگی شدید، سوء تغذیه، اشغال خارجی، منازعات مسلحانه، مشکل قاچاِ موادمخدر، جرایم سازماندهی شده، فساد، بلایای طبیعی، قاچاِ سلاحهای غیرمجاز، قاچاِ افراد، تروریسم، عدم تحمل و دامن زدن به اختلافات نژادیـ قومیـمذهبی و سایر دشمنیها، نفرت از بیگانگان و دولتهای اجنبی و بیماریهای بومی، مزمن، مسری به خصوص ویروس hiv ناقل بیماری ایدز، مالاریا و سل هستند.
در این مورد، برای مشارکت در جهت دستیابی به اهداف توسعه مصراً از کشورهای در حال توسعه میخواهیم کوششهای جدی خود را برای جذب کمکهای توسعهای رسمی ( oda ) در سطوح توافق شده بینالمللی معطوف دارند.
ما وجود گروه بندیها و اتحادیههای منطقهای قوی تر، از قبیل مشارکت نوین برای توسعه آفریقا
( nepad ) که به ترویج و تقویت همکاری منطقهای، بینالمللی و توسعه پایدار میانجامد، ضروری دانسته و از آنها استقبال و حمایت میکنیم.
۹ـ ما باید توجه خاص خود را به نیازهای توسعهای دولتهای در حال توسعه جزایرکوچک و کشورهای کمتر توسعه یافته تداوم بخشیم.
ما دوباره بر نقش حیاتی و اساسی بومیان در توسعه پایدار تاکید میکنیم.
ما معتقدیم که توسعه پایدار نیازمند مشارکتی فراگیر، وسیع و بلند مدت در سیاستگذاری ، تصمیم گیری و اجرا در همه سطوح میباشد. ما به عنوان شرکای اجتماعی به همکاری و تلاش خود برای مشارکت مداوم و با ثبات با همه گروههای عمده، با احترام به نقشهای مهم و مستقل هر یک از آنها ادامه میدهیم.
ما توافق میکنیم که بخش خصوصی شامل شرکتهای بزرگ و کوچک با توجه به فعالیتهای قانونی خود وظیفه دارند تا در توسعه مناسب و پایدار جوامع مشارکت نمایند.
ما همچنین توافق میکنیم تا با در نظر گرفتن بیانیه سازمان جهانی کار در خصوص اصول و حقوِ اساسی کار، به رشد و افزایش فرصتهای شغلی درآمدزا کمک کنیم.
ما بر این نیاز متفق هستیم که شرکتهای بخش خصوصی میبایست وادار به پاسخگویی شوند. این پاسخگویی باید در محیطی با ثبات و شفاف صورت گیرد.
ما متعهد میشویم که به منظور اجرای موثر دستور کار ۲۱ ، اهداف توسعهای هزاره و برنامه اجرایی ژوهانسبورگ، به تقویت و بهبود حاکمیت در کلیه سطوح آن بپردازیم.
