به گزارش خبرنگار ایرنا، وقتی صحبت از بیماری ژنتیکی میشود همه اذهان به سمت بیماری تالاسمی و هموفیلی میرود در صورتی که امروزه بسیاری از خانوادههای ایرانی با انواع بیماریهای ژنتیکی دست و پنجه نرم میکنند بدوناینکه بدانند علت و ریشه بروز این بیماریها چیست؟
مسوول مرکز ژنتیک پزشکی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پاسخ به این سووال که چرا امروزه با این حجم زیاد از بیماریهای ژنتیکی مواجهیم، گفت: ازدواج فامیلی، تنها دلیل بروز این بیماریهاست و اکنون نیز بالغ بر۵۰ درصد از ازدواجها در کشورمان فامیلی است.
دکتر صادق ولیان بروجنی افزود: در ۲ سال اخیر با افزایش روند طلاق در کشور، بازهم مسیر به عقب بازگشته و روند ازدواجهای فامیلی شیب صعودیتری به خود گرفته است.
خویشاوندیهای دور هم عامل بروز بیماریهای ژنتیکی است
وی خاطرنشان کرد: امروزه با بیمارهای جدیدی مواجهایم که یکباره اتفاق نمیافتد بلکه نُضج تغییرات ژنتیکی آن طی نسلها، از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود و چون ژن بیماری نهفته است گاهی در قالب یک جهش ژنتیکی بروز میکند.
مُستفاد از این نگره، میتوان به بیماری نهفته موسوم به"اس ام آ"(sma) اشاره کرد که دکتر ولیان بروجنی در باره آن گفت: این بیماری هنگامی بروز میکند که ۲ فرد ناقل بیماری با ازدواج خویشاوندی مُنجر به بروز آن شوند و درواقع فرایند خلوص یا خالصسازی ژنتیکی شکل بگیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان ساخت: تصور غلط این است که تنها ازدواج درجه یک فامیلی سببساز بروز این بیماریست و اگر مثلا نوادگان و اخلاف دو خانواده با یکدیگر وصلت کنند(خویشاوندان دور)، این بیماری دیگر بروز نمیکند در صورتی که وقتی ژن بیماری در یک فامیل وجود داشته باشد حتی در نسلهای پنجم و ششم به بعد هم امکان بروز دارد.
به گفته رییس مرکز ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، امروزه با انجام آزمایش تعیین توالی نسل جدید و با دریافت نمونه خون و فرستادن آن به کشورهای اروپایی، امکان سنجیدن ژن این بیماری در زوجها وجود دارد و آنان با ۹۰ درصد اطمینان میتوانند ازدواج کنند اما فرزند بیمار نداشته باشند.
گریز خانوادهها از انجام آزمایش ژنتیکی گرانقیمت
با وجود آزمایش تشخیص ژنتیکی که هزینه آن بالغ بر ۱۰ میلیون تومان و آزمایش "دی ان ای" که هزینه آن نیز بالغ بر ۱۵ میلیون تومان است، خانوادهها بخاطر این هزینه گزاف زیربار این کار نمیروند غافل از اینکه تولد فرزند بیمار بطور قطع بیش از این، گران تمام میشود.
دکتر ولیان، یکی دیگر از عوامل شیوع بیماریهای ژنتیکی را امکان و قدرت تشخیص بالای اینگونه بیماریهای ژنتیکی نسبت به دوران گذشته اعلام کرد.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه میزان نفس کشیدن طولانی در هوای آلوده و مصرف مُداوم غذاهای فراوری شده و بیکیفیت کنسروی نیز در تکوین جهش اختلالات ژنتیکی افراد نقش دارد، گفت: مطالعه جامعی در این زمینه صورت نگرفته است
اما بطور قطع این عوامل در بروز بیماریهای یادشده بیتاثیر نیست کمااینکه سرطان یک بیماری ژنتیکی است شیوع روزافزون آن علاوه بر وجود ژن سرطان در فامیل، بدلیل آلودگی هوا و مصرف غذاهای نامناسب است