روسیه و دفاع از ایران و بی طرفی فعال

  روسیه و دفاع میهنی دوازده روزه ایران /موضع روسیه بی‌طرفی فعال است

جهانگیر کرمی، پژوهشگر روابط بین الملل 

▫️قاعدتا بایستی آقای عباس عراقچی وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران بر اساس توافقنامه مشارکت جامعه راهبردی بین ایران و روسیه که در آن بر کلمات جامع ،بلندمدت و راهبردی تاکید شده و در بندهای مختلف آن همکاری ها در سطوح دو جانبه و منطقه‌ای و جهانی مورد تاکید قرار گرفته است و در هر یک از این سطوح دو جانبه منطقه ای وجهانی مسئله همکاری در جهت منافع مشترک و همینطور مقابله با مداخلات طرف های ثالث مورد تاکید قرار گرفته است از کرملین درخواست همکاری برای مقابله با تجاوز امریکا و اسرائیل را مطرح می‌کردند.

▫️در سطح بین المللی بحث نقش آفرینی روسیه در قطعنامه‌ها برای محکومیت تجاوز و همینطور کمک به ایران و جلوگیری از شکل گیری یک اجماع در محیط غربی وحود دارد و حتی سطوح بالاتر که می توانند آنها از طریق تبلیغات به آن دامن بزنند. مواردی داشتیم از جمله اینکه در همان قطعنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی، چین، روسیه و بورکینافاسو تنها کشورهایی بودند که به تصویب قطعنامه رای ندادند. در دو جلسه ای که در شورای امنیت تا حالا تشکیل شده (جلسه مربوط به تجاوز اسرائیل و هم جلسه مربوط به تجاوز امریکا) موضع روس ها محکومیت تجاوز و پشتیبانی از ایران و مشروع دانستن حق دفاع ایران بود.

▫️در سطح منطقه ای نیز ایران همراه با روسیه در سازمان همکاری شانگهای و بریکس پلاس عضو هستیم و همچنین در اتحادیه اقتصادی اوراسیایی ایران توافق تجارت آزاد دارد که جایگاه مهمی به ایران می دهد. قاعدتا انتظار این است که به ویژه در سازمان همکاری شانگهای و بریکس پلاس قطعنامه‌هایی در محکومیت تجاوز و موضوع حمایت از ایران صادر شود. سازمان همکاری شانگهای در آخرین روز جنگ قطعنامه ای در حمایت از ایران صادر کرد.

▫️(اگر ایران از روسیه تجهیزات نظامی بخواهد):این موضوع هیچ منع قانونی داخلی در روسیه و بین المللی ندارد، دو کشور توافق نامه های متعددی برای همکاری در حوزه های تکنولوژی و تکنولوژی نظامی و همینطور تسلیحات نظامی و صنعت نظامی دارند و این توافقات در گذشته فعال بوده و فقط در یک مقطع از سال ۲۰۰۹ در دوره ریاست جمهوری مدودوف و همزمان با قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در تحریم ایران این توافقات تعلیق شدند . برخی از این توافقات در سال ۲۰۱۶ و پس از امضای برجام از تعلیق درآمدند و سال ۲۰۲۲ بر اساس توافق برجام که سال پایان تحریم نظامی و تسلیحاتی ایران بود روسیه مجدداً همه آن توافقات را از تعلیق درآورد و توافقات جدیدی امضا شد. لذا از سوی قطعنامه های شورای امنیت و همچنین در داخل روسیه هیچ ملاحظه ای وجود ندارد و این توافقنامه ها ساری و جاری است.

▫️در ابتدا باید موضع روسیه را در نظر داشته باشیم، درست است که موضع روسیه تجاوز اسرائیل و آمریکا را محکوم می کند و در سازمان های بین المللی بر حق دفاع مشروع ایران تاکید می کند و به لحاظ سیاست اعلامی و در واقع عملکرد دیپلماتیک در طرف ایران قرار دارد اما در مجموع موضع این کشور نسبت به کل داستان (یعنی مسئله تجاوز اسرائیل و تجاوز آمریکا به ایران ) یک نوعی از بی طرفی فعال را تداعی می کند.